Αλλαγή δεδομένων από τα «παιχνίδια» Ερντογάν

Γράφει ο Αλέξανδρος Τάρκας

Η έγκυρη «The Wall Street Journal» και ο (επιβεβαιωμένος σε πλήθος ρεπορτάζ του) συντάκτης για θέματα εθνικής ασφάλειας Ανταμ Εντους αποκάλυψαν την περασμένη Παρασκευή τις ανησυχίες των ΗΠΑ για την τακτική του Τούρκου πρωθυπουργού Ρ. Ερντογάν στη Μέση Ανατολή και για τον πρωταγωνιστικό ρόλο του επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών του (ΜΙΤ) Χακάν Φιντάν.

Τα ενδιαφέροντα στοιχεία του δισέλιδου ρεπορτάζ της «WSJ» δεν αφορούν μόνο την αναρρίχηση του κ. Φιντάν σε ουσιαστικό Νο 2 της τουρκικής ηγεσίας ή την ανάμειξή του στις συνομιλίες Ομπάμα - Ερντογάν τον Μάιο στον Λευκό Οίκο. Η διάσταση αυτή είχε εντοπιστεί έγκαιρα και από την ελληνική κυβέρνηση (και είχε διακριτικά αποτυπωθεί σε άρθρο της «δ» της 5ης Ιουνίου), εστιάζοντας αφενός στην ενίσχυση των ισλαμιστών ανταρτών της Συρίας από τον κ. Ερντογάν και αφετέρου στην ιδιόμορφη τακτική της Αγκυρας έναντι του Ιράν.

Επιπλέον αυτών, οι πιο συγκλονιστικές αποκαλύψεις της «WSJ» υπογραμμίζουν ότι οι κύριοι Ερντογάν και Φιντάν είχαν διοχετεύσει στην Τεχεράνη ευαίσθητα στοιχεία που είχαν συλλέξει οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ και του Ισραήλ, ενώ η Αγκυρα εντείνει τη συνεργασία της με όσους Σύρους αντάρτες συνδέονται με την Αλ Κάιντα. Η πρακτική της Αγκυρας έχει προκαλέσει, σύμφωνα με την «WSJ», έναν αφανή «πόλεμο», με τη CIA να κατασκοπεύει την Τουρκία και με την ΜΙΤ να διεξάγει επιθετική εκστρατεία αντικατασκοπίας κατά των Αμερικανών.

Αν και παρόμοια φαινόμενα δεν είναι πρωτόγνωρα στις διεθνείς σχέσεις και κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει μια αιφνιδιαστική αναθέρμανση των σχέσεων Ουάσινγκτον - Αγκυρας, οι αποκαλύψεις θέτουν σειρά ερωτημάτων στην ελληνική διπλωματία:

Πρώτον, ενδιαφέρεται πραγματικά ο κ. Ερντογάν για την ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε.; Μάλλον όχι (ή όχι τόσο πολύ πια), με αποτέλεσμα η ευρωπαϊκή προοπτική, που λειτουργούσε κατασταλτικά στις εντάσεις στο Αιγαίο και την Κύπρο, να παίζει στο εξής μικρότερο ρόλο.

Δεύτερον, θα έχει αντίκρισμα η απόφαση της Αθήνας να δεχθεί ως συνομιλητή Τουρκοκύπριο εκπρόσωπο με ταυτόχρονο διάλογο Ελληνοκύπριου διαπραγματευτή με την Αγκυρα; Αρκούν οι παράλληλες συναντήσεις (που αναμένονται περί τα τέλη Οκτωβρίου) για την ταχεία επίλυση του προβλήματος της Μεγαλονήσου ή θα προσφέρουν βιώσιμες ιδέες ως προς την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου με όφελος και των Τουρκοκυπρίων;

Τρίτον, για τα συμφέροντα της Δύσης είναι χρήσιμες οι συναλλαγές Αγκυρας - Τεχεράνης ή θα ήταν πιο ειλικρινείς και καρποφόρες οι επαφές της Ελλάδας με τη νέα ηγεσία του Ιράν, όπως είχε συμβεί, με αξιοσημείωτα αποτελέσματα, προ δεκαετίας (και όπως φημολογείται ότι θα επαναληφθεί σε λίγες εβδομάδες);

Τέταρτον, η ελληνική προεδρία στην Ε.Ε. θα εγκλωβιστεί στα άγχη εσωτερικής πολιτικής επιβίωσης του Ευ. Βενιζέλου ή θα προχωρήσει σε ένα νέο πλαίσιο συνεννόησης με την Τουρκία και σε πρωτοβουλίες ως προς τις θαλάσσιες ζώνες της Μεσογείου;

Ο επανασχεδιασμός της ελληνικής τακτικής επείγει, καθώς αποδεικνύεται ότι ο κ. Ερντογάν αναθεώρησε σε λίγους μήνες όσα εφάρμοζε, σε διμερές και πολυμερές επίπεδο, τα προηγούμενα δέκα χρόνια.